Bàn thờ ngày Tết cần có những gì?

Bàn thờ ngày Tết cần được sửa sang, lau dọn và bài trí một cách chuẩn xác. Bàn thờ gia tiên hay bàn thờ thần phật đều phải thật sự chỉn chu

Bàn thờ ngày Tết cần được sửa sang, lau dọn và bài trí một cách chuẩn xác. Bàn thờ gia tiên hay bàn thờ thần phật đều phải thật sự chỉn chu, thể hiện lòng thành kính và cầu mong cho một năm mới êm ấm, bình an.

Những đồ vật cần có trên bàn thờ ngày Tết

Ngoài việc sắm sửa đồ mới, trang hoàng lại nhà cửa thì Tết cũng là lúc nhà nhà dành sự quan tâm đặc biệt đến bàn thờ gia tiên, bàn thờ thần linh. 

Sửa soạn bàn thờ ngày Tết cũng thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên. Đồng thời, thay cho lời cảm tạ của con cháu và cầu mong một năm mới bình an, may mắn. 

Bàn thờ ngày Tết là nơi mỗi gia đình dâng hương cúng lễ vào những dịp quan trọng. Góp phần thể hiện nét đẹp văn hóa của người Việt

Theo đó, một số đồ vật cần có trên bàn thờ ngày Tết bao gồm:

• Đèn/nến

• Lọ hoa

• 3 chén nước

• 3 chén rượu

• Nhang (nên chọn nhang thơm dạng nhiều vòng).

• Mâm ngũ quả

• Bộ bát - đũa thờ

Nguyên tắc trưng bày bàn thờ ngày Tết

1, Nhất vị - Nhị hướng

Nguyên tắc “Nhất vị - Nhị hướng” có nghĩa vị trí là điêù cần chú ý đầu tiên khi trưng bày bàn thờ Tết. Vị trí bàn thờ cần có điểm tựa, chẳng hạn vách tường. Đồng thời, nên đặt bàn thờ ở một không gian riêng, sạch sẽ, thông thoáng. Ví dụ phòng khách, phòng sinh hoạt chung; không đặt bàn thờ ở phòng ngủ hay phòng bếp. 

“Nhất vị” theo phong thủy cần đặt bàn thờ tại những nơi cát cung của thuật “định vị Cửu Cung Thần Sát”. Bao gồm: 

• Âm Quý nhân, 

• Dương quý nhân, 

• Thiên Lộc, 

• Thiên Mã. 

Trong đó, vị trí được coi là đại cát khánh chính là Âm Quý nhân, sau đó là Dương quý nhân, tiếp đến là Lộc vị và thứ nữa mới đến 16 cung Huyền khổng trạch vận (bao gồm các cung: Diên thọ, Tài lộc, Tử tức).

2, Sạch sẽ, gọn gàng

Nhằm kích hoạt được cát khí, bàn thờ ngày Tết cần phải lau dọn sạch sẽ. Đây là nơi ngự vị của thần linh và ông bà tổ tiên, do đó phải được đặt nơi cao nhất trong nhà và ở trung tâm. 

Vào dịp Tết, con cháu cùng nhau lau dọn bàn thờ. Vật dụng như chổi quét, khăn lau bàn thờ cũng phải được dùng riêng. Bàn thờ ngày Tết hay không gian thờ cúng là nơi linh thiêng của mỗi gia đình. Việc chăm sóc lau dọn bàn thờ vừa thể hiện sự tôn kính của con cháu, vừa là sự chăm sóc cho “cái tôi tâm linh” ở mỗi người.

Cách bài trí bàn thờ ngày Tết chuẩn nhất

Bài trí bàn thờ ngày Tết cũng là một loại nghệ thuật hiếu kính vô cùng ý nghĩa. Thế nhưng, không phải ai cũng biết cách bài trí bàn thờ đúng chuẩn. Duới đây sẽ là một vài gợi ý:

Đối với các vật dụng trang trí

Có thể là hai cây đèn dầu hoặc 2 cây nến thơm. Vị trí đặt đèn dầu là ở hai bên bàn thờ, tượng trưng cho mặt trời và mặt trăng. 

Ngoài ra còn có 2 lọ hoa. Trong đó có 1 lọ đựng hương và 1 lọ đựng  hoa tươi hoặc đựng cây vàng/cây bạc. Nên ưu tiên dùng hoa tươi trên bàn thờ ngày Tết. Tuy nhiên, cần chú ý chọn loại hoa trưng Tết phù hợp và không được dùng hoa giả.

Xét theo phong thủy, khi sắp xếp bàn thờ ngày Tết, hai cây đèn hoặc nến nên được đặt phía ngoài, còn với hai lọ hoa sẽ đặt bên trong. Ý nghĩa của vị trí đặt này đó là tăng thêm sinh khí cho bàn thờ. Vì trong khi thắp, đèn hoặc nến thường mang năng lượng ấm nên sẽ có khả năng xua đuổi tà khí.

Đối với các đồ thờ cúng

Mặc dù cách bài trí bàn thờ ngày Tết ở mỗi miền đất Việt sẽ có đặc trưng riêng. Tuy nhiên, điểm chung đó là cả ba miền đều có 3 chén nước, 3 chén rượu, hương hay nhang và hoa tươi. Trong ngày Tết các thành viên thường bận việc tiếp khách hoặc du xuân, vì thế, nên chọn hương vòng thơm để thuận tiện đốt liên tục. 

Mâm ngũ quả thường sẽ là 5 loại trái cây với ý nghĩa may mắn, tài lộc. Ví dụ như: mãng cầu, dưa tươi, đu đủ, xoài, thanh long, quả sung... Thông qua đó, tạo nên sự hài hòa, bao dung để gia đạo êm ấm. 

Phong thủy cho rằng, 5 loại quả tương ứng với Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Hy vọng sự thuận hòa, sung túc và vạn vật được đồng điệu trong ngày xuân.

Một điều đáng lưu ý đó là cách bài trí mâm quả trên bàn thờ ngày Tết cần hợp lý và đủ đầy theo văn hóa vùng miền. Chẳng hạn: 

• Mâm ngũ quả miền Bắc: Với phong tục ở miền Bắc, mâm ngũ quả trên bàn thờ phải có chuối. Họ quan niệm rằng, chuối có ý nghĩa giúp nâng đỡ các loại quả khác. Điều này tượng trưng cho sự đoàn kết, cầu mong bình an cho các thành viên. Loại quả trưng Tết nữa đó là bưởi. Bưởi thể hiện lòng kính cẩn của con cháu. Đồng thời còn có các loại quả như đào, quýt, hồng, cam...

• Mâm ngũ quả miền Nam: Trái ngược với miền Bắc, người miền Nam kiêng đặt chuối và cam lên bàn thờ ngày Tết. Vì họ cho rằng hai loại trái cây này tượng trưng cho sự cực khổ, điềm xui, kém may mắn. Mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết của miền Nam thường có: mãng cầu, dừa tươi, đu đủ, xoài, sung. Đây là những loại quả có ý nghĩa sung túc, cầu mong may mắn.

Mâm cơm đặt trên bàn thờ

Trên bàn thờ ngày Tết Nguyên Đán cũng không thể thiếu mâm cơm. Vào đêm 30 Tết, mâm cúng gia tiên sẽ được chuẩn bị với những món ăn và cách bài trí tùy vào vùng miền.

• Ở miền Bắc: Mâm cơm cúng trên bàn thờ thường rất chỉn chu, cần phải có 4 bát và 4 đĩa được xếp theo tứ trụ. Đại diện cho bốn phương và bốn mùa trong năm. Những món ăn được sắp xếp trên bàn thờ ngày Tết là bánh chưng, thịt gà, dưa hành, giò lụa, canh xương, ...

• Ở miền Nam: vì thời tiết nóng ẩm nên cũng có nhiều ảnh hưởng đến phong tục bày biện món ăn trên bàn thờ. Người miền Nam sẽ nấu thịt kho hột vịt (đại diện cho hành thủy), dưa góp và củ kiệu (ứng với hành mộc), bánh chưng hay bánh tét (hành thổ), canh khổ qua nhồi thịt (đại diện cho hành hỏa), cuối cùng là ớt tươi (tượng trưng cho hành kim).

Các bước bài trí bàn thờ ngày Tết

Bước 01: Lau dọn bàn thờ sạch sẽ 

Việc đầu tiên cần làm đó là lau dọn bàn thờ sạch sẽ để đón năm mới. Như chia sẻ ở trên, bàn thờ ngày Tết được dọn dẹp sạch sẽ sẽ có thể nhận thêm nhiều tài lộc và thể hiện lòng thành của gia chủ.

Bước 02: Chuẩn bị các vật dụng cần thiết

Tùy theo điều kiện kinh tế mà bạn có thể sắm sửa các vật dụng đặt trên bàn thờ ngày Tết phù hợp nhất. Cụ thể: 

• Bình hoa

• Mâm ngũ quả

• Bình trà, rượu

• Nhang thơm, đèn/nến

• Bánh mứt, cơi trầu.

• Cỗ chay hoặc cỗ mặn đều được.

• Tiền vàng giả

Bước 03: Trang trí bàn thờ 

Bạn có thể trang trí bàn thờ ngày Tết bằng trái cây, hoa tươi, bánh tét/ bánh chưng, vật phẩm phong thủy... 

Bước 04: Kiểm tra lại 

Cuối cùng, hãy kiểm tra lại tổng thể mọi thứ trên bàn thờ. Cụ thể:

• Hoành phi và câu đối: treo trên tường, vị trí nằm chính giữa so với bàn thờ. Vị trí câu đối được treo ở hai bên hoành phi.

• Bát hương: Bát hương lớn đặt giữa, 2 bát hương nhỏ đặt hai bên để tạo ra thế tam tài. Giúp mang lại nhiều tài lộc & may mắn.

• Nến/ đèn dầu: Đặt góc ngoài cùng

• Mâm bồng, bình hoa: Đặt hai bên lư hương (hoặc ở trước di ảnh).

• Đỉnh hương: đặt ở chính giữa bàn thờ 

• Kỷ chén: đặt phía trước bát hương 

• Hạc thờ: đặt hai bên đỉnh hương 

(*) Lưu ý: Các lễ vật trên bàn thờ gia tiên ngày Tết nên đặt ở hai bên ngang nhau. Riêng với bàn thờ ông địa hoặc các gia thần khác, bài trí lễ vật bên trái cao hơn bên phải.

Một số điều cần tránh khi sắp xếp bàn thờ ngày Tết

Khi sắp xếp hoặc bài trí bàn thờ ngày Tết, dù là bàn thờ gia tiên hay bàn thờ gia thần thì bạn cũng cần lưu ý một số điều kiêng kỵ sau:

1, Cách bài trí bàn thờ gia tiên ngày Tết phải được sắp xếp theo đúng vị trí, tuyệt đối không được phép thay đổi. Cụ thể: di ảnh của tổ tiên đặt ở trong cùng, bát hương đặt ở phía trước và chính giữa bàn thờ. Các đồ thờ cúng như đèn, đỉnh đồng... sẽ đặt ở hai bên.

2, Mâm ngũ quả đặt giữa di ảnh và bát hương. Đặc biệt, khi dọn dẹp và bày biện mâm cúng không được xê dịch vị trí bát hương. 

3, Cách cắm hoa trên bàn gia tiên: Không cắm hoa với số lượng chẵn/ lẻ 7 ở số tử. Tránh dùng hoa ly để thờ cúng vì có ý nghĩa chia ly. Nhiều chuyên gia phong thủy cho rằng, một số loại hoa mang ý nghĩa không tốt như cúc vạn thọ, mẫu đơn, hoa râm bụt, ... nên cũng không nên đặt trên bàn thờ ngày Tết. 

4, Ưu tiên chọn bát hương được làm từ sứ hoặc đồng để đón nhiều tài lộc, may mắn. Tránh dùng bát hương được làm từ đá hoa cương.

5, Nếu dùng đèn điện để trang trí bàn thờ thì không nên chọn loại đèn có kích thước quá lớn, cường độ sáng mạnh. Vì điều này dễ gây chói mắt. Nếu thắp đèn dầu thì có thể vặn tiêm đèn ở mức vừa phải. 

Bàn thờ thường là nơi linh thiêng nên việc sửa sang, bài trí sao cho không phạm tội bất kính với bề trên. Hy vọng rằng, với những chia sẻ về cách bày trí bàn thờ ngày Tết cũng như các vật dụng cần có trên bàn thờ sẽ có ích với bạn và góp phần mang lại nhiều phúc lộc cho cả gia đình. Hãy nhớ rằng, chăm chút bàn thờ với tất cả lòng thành kính cũng là cách để chúng ta thể hiện sự tử tế, hiếu thuận của bản thân đối với tổ tiên đấy nhé!