Bạch Thái Bưởi - Huyền thoại doanh nhân đất Việt

Thành công của Bạch Thái Bưởi đã viết nên những trang sử vẻ vang, để lại những bài học quý giá cho thế hệ mai sau.

Bạch Thái Bưởi được mệnh danh là một huyền thoại trong giới doanh nhân Việt Nam. Ông là một vĩ nhân trong thương trường và đã góp phần làm nên những thành công lớn trong lịch sử kinh doanh, cũng như sự phát triển kinh tế đất nước. Không những vậy, ông còn là biểu tượng của sự kiên trì và thành công. Với một hành trình đầy khó khăn và nỗ lực, Bạch Thái Bưởi đã xây dựng một đế chế kinh doanh vững mạnh và là nguồn cảm hứng không ngừng cho giới trẻ.

Thân thế của “Vua tàu thủy” Bạch Thái Bưởi

Bạch Thái Bưởi sinh ra trong một gia đình nghèo tại Thanh Trì, Hà Nội. Cha mất sớm, từ nhỏ ông cùng mẹ lam lũ buôn bán khắp nơi. Ông đã từng trải qua cuộc sống cùng cực, thiếu thốn. Tuy nhiên, điều đó không làm ngăn cản ý chí và khát vọng vươn lên thay đổi cuộc đời của ông. Một hào phú họ Bạch thấy ông thông minh xuất chúng đã nhận ông làm con nuôi của gia đình học. Từ đó, ông đổi sang họ Bạch và được gia đình cho đi học. Bạch Thái Bưởi được học chữ quốc ngữ, tiếng Pháp. 

Có thể nói, khởi đầu hành trình kinh doanh của Bạch Thái Bưởi bắt nguồn từ một khúc gỗ ông vớt được khi đi vớt củi trên sông Nhuệ về bán. Khúc gỗ này được ông đem về phơi khô thì bắt đầu tỏa ra một mùi hương kỳ lạ. Đây chính là gỗ trầm hương, một loài gỗ quý và có giá trị cao. Tin tức này nhanh chóng lan rộng và thu hút sự chú ý của các thương lái người Trung. Họ tìm đến ông để mua lại khúc gỗ này với mức giá mà ông không ngờ tới. 

Nhờ vào khoản tiền thu được từ việc bán khúc củi này, Bạch Thái Bưởi đã mạnh dạn bước kinh doanh với nhiều ngành nghề khác nhau. Với sự thông thạo tiếng Pháp và kỹ năng tính toán sắc bén, ông bắt đầu nghỉ học và làm thư ký cho Công sứ Bonnet, một người Pháp nổi tiếng đang sinh sống tại Tràng Tiền, Hà Nội. Với vị trí này, ông được mọi người biết đến với cái tên "cậu ký Bưởi".

Không dừng lại ở đó, ông Bạch Thái Bưởi tiếp tục mở rộng kiến thức và kinh nghiệm của mình bằng cách làm việc trong một xưởng thuộc hãng thầu khoán. Qua quá trình làm việc, ông đã có cơ hội tiếp xúc với máy móc cơ giới và học hỏi cách tổ chức, quản lý sản xuất.

“Vua tàu thủy” Bạch Thái Bưởi

Sự nhanh nhẹn và tư duy sắc bén của ông nhanh chóng thu hút sự chú ý của giới quan chức và công thương. Ông được Phủ Thống Sứ Bắc Kỳ chọn để tham dự hội chợ Bordeaux tại Pháp với vai trò là người giới thiệu sản phẩm. Trong thời gian này, được lưu trú tại Pháp, doanh nhân Bạch Thái Bưởi đã tận dụng cơ hội tìm hiểu về các máy móc hiện đại, học hỏi cách tổ chức và nghiên cứu về sản xuất kinh doanh. Mỗi ngày tại Pháp, ông không ngừng trau dồi kiến thức, đúc kết những bài học quý giá trong kinh doanh, buôn bán. 

Sau khi trở về nước, Bạch Thái Bưởi đã đưa ra một quyết định táo bạo cho tương lai khi quyết định nghỉ việc để bắt đầu phát triển kinh doanh. Đây cũng chính là thời điểm khởi đầu viết lên những hành trình phát triển đầy vĩ đại của “Vua tàu thủy”  Bạch Thái Bưởi. 

Câu chuyện tay trắng làm nên nghiệp lớn của doanh nhân Bạch Thái Bưởi

Câu chuyện về Bạch Thái Bưởi là một hành trình đầy cảm hứng từ việc bắt đầu từ hai bàn tay trắng và vươn lên trở thành một trong những doanh nhân hàng đầu của Việt Nam bằng sự thông minh và khát vọng thành công.

Bạch Thái Bưởi không chỉ là người thông minh và có óc quan sát sắc bén, mà còn là người không ngừng học hỏi và kiên trì trong việc theo đuổi ước mơ của mình. Sau khi bắt đầu sự nghiệp từ việc làm thư ký cho viên công sứ Pháp, ông đã nhanh chóng nhận ra rằng con đường của mình là kinh doanh.

Câu chuyện tay trắng làm nên nghiệp lớn của doanh nhân Bạch Thái Bưởi

Trước đây, giới kinh doanh Hà Thành khá hạn chế việc giao thương với con buôn Pháp. Tuy nhiên, Bạch Thái Bưởi đã nhìn ra tiềm năng lớn từ đây và thể hiện chiến lược riêng của mình. Trong giai đoạn chuyển đổi từ cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX, khi người Pháp mở rộng địa bàn thuộc địa và phát triển hạ tầng giao thông tại Đông Dương, Ông đã nắm bắt cơ hội kinh doanh bằng cách cung cấp vật tư cho công trình xây dựng tuyến đường sắt lớn nhất Đông Dương bấy giờ kết nối Hà Nội và Gia Lâm, với chiều dài lên đến 3.500 m.

Sự nghiệp kinh doanh của Bạch Thái Bưởi thực sự lên ngôi vào năm 1909 khi ông thuê ba chiếc tàu Phenix, Dragron, Fai Tsi Long từ một doanh nghiệp Pháp và mở tuyến giao thông biển từ Nam Định - Hà Nội - Bến Thủy. Điều này đã mở ra cánh cửa cho Bạch Thái Bưởi khai thác thị trường vận chuyển hàng hóa trên biển một cách hiệu quả.

Không lâu sau đó, năm 1916, Bạch Thái Bưởi đã tuyên bố thành lập Giang hải luân thuyền Bạch Thái công ty, điều hành mạng lưới vận tải trên 17 tuyến đường thủy từ Hà Nội đến Tuyên Quang và mở rộng ra các điểm đến như Hồng Kông, Nhật Bản, Philippines, Trung Quốc và Singapore. Hành động này không chỉ củng cố vị thế của ông trong ngành vận tải mà còn giúp thúc đẩy sự phát triển kinh tế của nước nhà.

Ngày 7/9/1919, Giang hải luân thuyền Bạch Thái Công ty của Bạch Thái Bưởi đã ghi danh một dấu son trong lịch sử hàng hải Việt Nam khi ra mắt chiếc tàu Bình Chuẩn tại Cửa Cấm (Hải Phòng), được thiết kế và thi công hoàn toàn bởi người Việt. Hành trình đầu tiên của tàu Bình Chuẩn bắt đầu từ Hải Phòng và kết thúc tại Sài Gòn vào ngày 17/9/1919, đi qua các cảng Bến Thủy, Đà Nẵng, Quy Nhơn. Sự kiện này không chỉ là một bước tiến lớn trong phát triển của ngành hàng hải Việt Nam mà còn là minh chứng cho sự khởi đầu mạnh mẽ của "phong trào chấn hưng thương trường" trong cộng đồng doanh nhân Việt Nam.

Trong những năm cuối 1920 và 1930, Giang hải luân thuyền Bạch Thái Công ty đứng trên đỉnh cao của sự phát triển với hơn 40 tàu và có đến 2.500 nhân viên. Bạch Thái Bưởi được mọi người gọi là "chúa sông Bắc Kỳ" và là một trong những doanh nhân thành công nhất của khu vực Bắc Kỳ bao gồm: Hoàng Trọng Phu, Nguyễn Hữu Thu, Bùi Huy Tín. 

Thời kỳ khó khăn, công ty của ông phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt với các đối thủ ngoại quốc. Nhưng nhờ vào ý chí quyết tâm và tài năng kinh doanh hơn người, việc kinh doanh tàu thủy của Bạch Thái Bưởi ngày càng phát triển mạnh. Ông mở rộng kinh doanh sang nhiều lĩnh vực khác như hàng ăn, in ấn và khai thác mỏ. 

Đặc biệt, trong lĩnh vực khai thác mỏ thời bấy giờ được coi là  "vùng đất cấm", một lĩnh vực độc quyền của tư bản Pháp tại nước ta. Bạch Thái Bưởi vẫn liều mình dấn thân vào lĩnh vực này khởi đầu bằng việc nhận được giấy phép khai thác than tại Quảng Yên (nay là Quảng Ninh). Thể hiện tầm nhìn vượt thời đại, Bạch Thái Bưởi dốc hết tài sản vào việc khai thác mỏ, nhanh chóng đẩy mạnh hoạt động kinh doanh của mình trong lĩnh vực này. 

Bạch Thái Bưởi không ngần ngại đầu tư vào việc chiêu mộ nhân tài và ký kết hợp đồng với các chuyên gia hàng đầu đến từ Pháp. Không chỉ dừng lại ở việc chiếm lĩnh thị trường trong nước, Bạch Thái Bưởi đã mở rộng quy mô kinh doanh của mình bằng việc xuất khẩu than ra thị trường quốc tế như Pháp, Nhật.

Tên tuổi của ông ngày một được lưu truyền rộng trong giới kinh doanh và lưu danh cho đến ngày nay với biểu tượng sự thành công và đi đầu trong lịch sử kinh doanh của Việt Nam.

Quan điểm kinh doanh của doanh nhân Bạch Thái Bưởi

Trong kinh doanh hàng hải, Bạch Thái Bưởi phải đối mặt với hai đối thủ nặng ký là người Pháp và người Hoa. Những tuyến đường mà ông chọn không chỉ là cung đường quan trọng mà còn là lối đi chính của các chủ tàu người Hoa đã chiếm giữ từ lâu. Trong cuộc chiến cạnh tranh khốc liệt này, mỗi hành động của Bạch Thái Bưởi đều được chuẩn bị kỹ lưỡng. Ông đã thực hiện các chiến lược ưu đãi và dịch vụ hấp dẫn như mời khách uống trà miễn phí, trải chiếu hoa cho khách ngồi. Bằng cách hiểu biết về nhu cầu và mong muốn của khách hàng, cùng với khả năng thích ứng nhanh chóng với tình hình thị trường, các chủ tàu người Hoa khó có thể hạ gục được cây cổ thụ Bạch Thái Bưởi. 

Tinh thần tình yêu nước và lòng tự tôn dân tộc, Bạch Thái Bưởi không chỉ tập trung vào lợi nhuận, mà ông đã đặt sự quan tâm đầu tiên vào việc phục vụ cộng đồng và đáp ứng nhu cầu xã hội. Bằng cách mở rộng mạng lưới vận tải và tùy chỉnh các tuyến đường, thuận lợi cho người dân đi lại, từ đó thu hút được sự ủng hộ từ nhân dân. 

Trong bối cảnh lịch sử đầy biến động của đất nước, Bạch Thái Bưởi đã sử dụng sức mạnh tinh thần để vượt qua khó khăn và đạt được thành công. Ông đã thực hiện một chiến lược tâm lý thông minh, chủ động tạo ra sự đồng thuận và hỗ trợ từ cộng đồng. 

Thay vì chỉ tập trung tìm kiếm lợi nhuận, Bạch Thái Bưởi đã thuê người diễn thuyết và phổ biến thông điệp kêu gọi qua các áp phích trên khắp các bến cảng. Những thông điệp như "Người Nam ủng hộ người Nam", "Người Nam không gánh vàng đổ sông Ngô" không chỉ là một khẩu hiệu kêu gọi sự đoàn kết mà còn khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, khuyến khích người dân ủng hộ nước nhà. Mọi người đồng loạt bỏ tàu Hoa sang ủng hộ tàu Việt, tạo ra thành công vang dội cho Bạch Thái Bưởi. Sự lan tỏa của tinh thần này không chỉ giúp củng cố niềm tin của người dân vào sản phẩm trong nước mà còn tạo động lực cho doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng và cạnh tranh với quốc tế. 

Những thành công của ông đã viết nên những trang sử vẻ vang, để lại những bài học quý giá cho thế hệ mai sau. Bên cạnh đó, Bạch Thái Bưởi đã thành công sử dụng tinh thần dân tộc như một loại vũ khí để chiến thắng đối thủ cạnh tranh, mang lại lợi ích cho người dân cũng như sự phát triển kinh tế nước nhà. 

Thông tin về doanh nhân Bạch Thái Bưởi được Aristino tham khảo tại các tạp chí doanh doanh.