Món ăn ngày Tết 3 miền Việt Nam

Món ăn ngày Tết Việt Nam vô cùng đa dạng và phong phú. Mỗi vùng miền đều có hương vị đặc trưng riêng, xây dựng nên văn hóa ẩm thực Tết đủ đầy

Món ăn ngày Tết Việt Nam vô cùng đa dạng và phong phú. Mỗi vùng miền đều có hương vị đặc trưng riêng, xây dựng nên văn hóa ẩm thực Tết đủ đầy ý nghĩa. Dù là người con xứ nào, miền nào, chúng ta cũng nên tìm hiểu xem ngày Tết quê mình đậm đà những món ngon gì nhé!

Ý nghĩa thú vị của một số món ăn ngày Tết

Mỗi món ăn ngày Tết của gia đình Việt đều mang những ý nghĩa vô cùng thú vị, tạo nên nét độc đáo của vị Tết truyền thống. Ngày Tết Việt thì luôn có những món ăn truyền thống như:

Bánh chưng, bánh tét: Tết thì không thể thiếu bánh chưng, bánh tét. Ý nghĩa hướng đến một năm mới no đủ, sung túc và an khang.

Các thành viên trong gia đình sum vầy cùng gói bánh chưng, bánh tét trong dịp Tết nguyên đán

Thịt kho hột vịt: món thịt kho cũng thường được ăn vào dịp đầu năm mới. Miếng thịt được cắt thành khối vuông vức cùng quả trứng tròn thể hiện sự cân bằng âm dương, cầu mong mọi sự vuông tròn cho cả năm.

Xôi gấc: Món xôi gấc với sắc đỏ tượng trưng cho may mắn và thịnh vượng. Một món ăn ngày Tết hướng đến sự cát tường trong năm mới.

Gà luộc: Trong mâm cỗ Tết, món gà luộc vàng óng, mềm mại hứa hẹn một năm tràn đầy hạnh phúc, khởi đầu may mắn, thuận lợi. 

Canh khổ qua: Như đúng theo tên gọi, cách chơi chữ “khổ qua” của món ăn này vô cùng ý nghĩa. Món canh khổ qua là món ăn ngày Tết cầu mong mọi nỗi khổ sẽ qua đi, hy vọng năm mới hạnh phúc, bình an. (*) Canh khổ qua còn được goị là canh mướp đắng. 

Cá: Món ăn ngày Tết ở nhiều vùng quê miền biển thường có món cá. Điều thú vị là cá phải chế biến còn nguyên con, tức giữ nguyên phần đầu và phần đuôi để đảm bảo một năm “đầu xuôi đuôi lọt”.

Rau xanh: Các loại rau xanh cũng xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết. Theo quan niệm thì ăn rau xanh sẽ có nhiều tài lộc, may mắn.

Trái cây màu đỏ, hình tròn: Với ý niệm màu đỏ là màu của may mắn, hình tròn là hình thái biểu trưng cho sự tròn đầy; các loại quả như quả dưa hấu, quả đu đủ rất được ưa chuộng ngày Tết. Ngoài ra, cũng theo cách chơi chữ thì người Việt thường trưng mâm ngũ quả với các loại trái cây như mãng cầu, trái dừa, đu đủ, quả xoài và quả sung...

Tết không thể thiếu mâm ngũ quả đặc trưng

Không phải ngẫu nhiên mà các món ăn ngày Tết đều mang tính truyền thống đặc trưng, mà theo đó, ông cha ta từ xưa đã có những quan niệm ý nghĩa về các món ăn trong dịp Tết. 

Đặc trưng các món ăn ngày Tết ở 3 miền Việt Nam

Ở trên là ý nghĩa của một số món ăn ngày Tết Việt Nam nói chung, còn đối với ngày Tết ở 3 miền cũng sẽ có những món ăn mang đặc trưng khác nhau. Cụ thể:

Món ăn ngày Tết ở miền Bắc

Mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc luôn phải có 4 bát 4 đĩa (không kể xôi, nước chấm, dưa hành). Điều này tượng trưng cho tứ trụ, 4 mùa và 4 phương. Theo đó, những món đựng trên đĩa sẽ được dùng trước, những món trong bát sẽ được dùng sau.

Món ăn ngày Tết truyền thống miền Bắc không thể thiếu:

• Món thịt đông: được làm từ chân giò lợn và tai heo hoặc thịt gà và để đông. Khi ăn sẽ có độ béo ngâỵ và lành lạnh vô cùng ngon miệng. Vì nhiều chất béo và đạm nên món ăn này thường ăn cùng với dưa hành hoặc rau xanh để dễ tiêu hóa.

• Bánh chưng: Đây là món ăn ngày Tết thể hiện linh hồn của ngày Tết Việt, dường như lúc nào cũng phải có trong mâm cỗ Tết. Bánh chưng được gói vuông vức thể hiện lòng thành của con cháu với tổ tiên. Đồng thời, cầu mong năm mới vững chắc, đủ đầy. 

• Thịt gà: Thường sẽ là gà luộc để nguyên con. Khi cúng xong sẽ được chặt nhỏ và ăn với muối tiêu chanh. Món ăn ngày Tết này cầu mong một năm ấm no, thuận lợi và bình an.

•  Giò chả: Mâm cỗ Tết miền Bắc luôn có giò chả. Món ăn này tượng trưng cho sự gắn kết phú quý, giàu sang và phúc lộc đầy nhà. Không biết từ bao giờ mà giò chả đã được chọn để khởi đầu năm mới. Khi ăn sẽ thường kèm với dưa hành, nước mắm.

Món ăn ngày Tết cổ truyền miền Trung

Mâm cỗ ngày Tết miền Trung thường đơn giản nhưng các món ăn ngày Tết cũng không kém phần độc đáo. Món ăn sẽ được chia vào các bát và đặt trong mâm. Hình ảnh này thường thể hiện tinh thần tiết kiệm và chia sẻ. Đặc biệt, món ăn ngày Tết miền Trung xoay quanh các món cuốn với bánh tráng và rau. Bên cạnh đó sẽ có nhiều món kho mặn, món hấp như: thịt kho tàu, thịt ngâm nước mắm, tôm rim, … 

Cụ thể, ngoài bánh chưng, bánh tét thì món ăn ngày Tết của người miền Trung gồm:

• Măng khô kho: Món ăn này vô cùng hấp dẫn khi kết hợp thịt ba chỉ kho chung với măng khô. Vị béo của thịt quyện cùng măng dai dai thường ăn với bánh tráng, rau sống. 

• Tré: được mệnh danh là món ăn chỉ dành cho bậc vương giả, vua chúa, món ăn này thường có mặt trong mâm cỗ Tết miền Trung. Món tré được chế biến từ tai heo, mũi heo, thịt ba chỉ ram vàng. Tất cả thái thành sợi nhỏ trộn với củ riềng, thính, lá ổi và tỏi mang lại món ăn hấp dẫn đặc trưng.

• Tôm ngâm chua: món tôm được ngâm chua với hương vị dễ ăn, dễ tiêu hóa. Biểu trưng cho sự hài hòa của vạn vật, đất trời và con người.

• Thịt ngâm nước mắm: Thường sẽ dùng thịt ba chỉ heo để ngâm nước mắm. Món ăn ngày Tết này có thể bảo quản đến 1 tháng vẫn dùng được.

• Nem chua: Mâm cỗ ngaỳ Tết miền Trung nhất định phải có nem chua. Món này ăn cùng với bánh tét hoặc thường được nhâm nhi với rượu.

Món ăn ngày Tết miền Nam

Ứng dụng theo triết lý ngũ hành âm dương (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ), mâm cỗ ngày Tết miền Nam thể hiện một trạng thái ngũ hành. Điều này giúp cân bằng năng lượng bên trong cơ thể. 

Cũng không thể thiếu bánh chưng, bánh tét, món ăn ngày Tết miền Nam bổ sung thêm nhiều món ngon như:

• Thịt kho tàu: Món thịt kho tàu tượng trưng cho sự sum vầy, ấm cúng với tính hòa hợp của các nguyên liệu. Người miền Nam thể hiện tính vận dụng linh hoạt nguyên lý hài hòa của thuyết âm dương trong món ăn này. Cụ thể, trứng vịt tròn sẽ tượng trưng cho dương còn khối thịt vuông sẽ tượng trưng cho âm.

• Củ kiệu ngâm: một món ăn ngày Tết đặc trưng của miền Nam và thường ăn kèm với bánh chưng bánh tét. Củ kiệu ngâm chua ngọt vô cùng bắt lưỡi, mùi kiệu thơm thoang thoảng tạo nên “mùi” Tết ấm cúng, hài hòa.

• Khổ qua nhồi thịt: món ăn ngày Tết cổ truyền miền Nam này vô cùng ý nghĩa. Sự kết hợp của vị ngọt đậm đà từ thịt hầm điểm xuyết vị đắng của khổ qua. Món canh này thật sự chiếm trọn trái tim của những người con xa xứ. Cầu mong mọi sự vất vả, mọi gian nan của năm cũ sẽ đi qua để đón năm mới an lành, thuận lợi.

Hiểu được hết ý nghĩa các món ăn ngày Tết ở 3 miền Việt Nam, mỗi chúng ta sẽ có thêm động lực để về nhà ăn Tết. Cùng gia đình sum họp, chào đón năm mới đoàn viên, hạnh phúc.

Cách bảo quản thực phẩm trong dịp Tết

Để các món ăn ngày Tết đảm bảo độ tươi ngon và hạn chế hư hỏng, bạn nên lưu lại cách bảo quản món ăn trong dịp Tết theo sự gợi ý của cục an toàn thực phẩm, Bộ Y Tế. 

• Với bánh chưng: có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Nên dùng màng che thực phẩm để bao kín. Khi lấy bánh ra thì nên hấp lại.

• Giò chả: không nên để lâu hơn 3 ngày. Cách bảo quản là đặt ở nhiệt độ thường dưới 25 độ C. Nếu bảo quản đúng cách, có thể lưu trữ giò được từ 4 đến 6 ngày 

• Món thịt đông: nên chia ra thành từng hộp nhỏ vừa đủ ăn. Bảo quản thịt đông trong ngăn mát tủ lạnh.

• Dưa hành: đặt ở nơi thoáng mát. Nên dùng đũa sạch gắp dưa hành khi ăn. Rửa sơ dưa hành qua nước sôi để nguội hoặc nước muối pha loãng. Sau đó, bóc bỏ vỏ ngoài và lấy phần dưa hành trắng nõn để ăn.

• Các thực phẩm đã chế biến: nên dùng ngay

• Thực phẩm tươi sống ( như các loại thịt, hải sản, cá...) khi mua về phải sơ chế sạch sẽ và phân chia thành từng phần bỏ vào ngăn đông tủ lạnh. 

Gợi ý những mâm cỗ ngày Tết ý nghĩa

1, Gợi ý mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc 

Dù có chọn hình thức nào đi nữa thì mâm cỗ Tết ở miền Bắc vẫn sẽ nổi bật với các món như:

• Bánh chưng

• Món thịt đông

• Giò lụa, chả

• Xôi gấc

• Gà luộc nguyên con

• Nem rán

• Rau xào thập cẩm

• Canh bóng nấu thả

• Canh măng

• Dưa hành củ kiệu

2, Gợi ý mâm cỗ ngày Tết ở miền Trung

Với ngày Tết ở miền Trung, mọi thứ dường như rất đơn giản nhưng trên mâm cỗ Tết vẫn đầy đủ các món như:

• Thịt gà luộc

• Bánh Tét, bánh chưng 

• Tôm chua

• Nem chua

• Thịt heo ngâm mắm

• Rau xào thập cẩm

• Nộm

• Các món cuốn hỗn hợp

3, Gợi ý mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam

Cũng như miền Bắc, món ăn ngày Tết trong mâm cỗ của người miền Nam cũng khá thịnh soạn. Một gợi ý bạn có thể tham khảo là:

• Thịt chân giò muối

• Dăm bông

• Giò thủ

• Tôm chiên

• Xúc xích

• Súp hải sản

• Thịt bò cuốn lá lốt

• Salad

• Phở chiên

• Cua sốt cay

• Gỏi cuốn

• Cá kho

Tết đến xuân về không chỉ là dịp để du xuân chúc Tết mà còn là lúc gia đình sum họp bên mâm cơm đầm ấm. Vì vậy, những món ăn ngày Tết luôn được chú trọng. Có thể trong suốt một năm các gia đình không nấu món ăn đó nhưng nhất định phải bày biện trong mâm cỗ Tết. Mong rằng bài viết đã thật sự gợi mở hương vị Tết trong tâm khảm của bạn, hãy sắp xếp thời gian đoàn viên với gia đình trong dịp Tết này nhé.